Την εσπέραν της 12 αυγούστου, εκ συνθήματος του εν Αλωνισταίνη Κολοκοτρώνη, εκίνησαν οι μεν εν Βερβένοις, εν οίς και 30 ιππείς υπό τον Χατσή-Μιχάλην Ταλιάνον, προς τα Τρίκορφα, κατεχόμενα και αυτά υπό των Τούρκων, αφ’ ού απεδίωξαν τους Έλληνας, οι δε εν Αλωνισταίνη προς την Πιάναν. Ούτοι πεσόντες αίφνης εις τα οχυρώματα των εχθρών εφόνευσάν τινας, έκαυσαν ένα μύλον και επανήλθαν εις Αλωνίσταιναν. Οι δε άλλοι, προπορευομένου του ολιγαρίθμου ιππικού του Χατσή-Μιχάλη εκληφθέντος ως τουρκικού, προοιμίασαν μάχην συλλαβόντες και φονεύσαντες 5 εχθρούς· έστησαν δε εκ του προχείρου τρία οχυρώματα πλησίον αλλήλων εν μέσω των εχθρικών και τους επολέμουν· Αρξαμένης δε της μάχης, ήλθαν εις βοήθειαν των πολεμούντων Αιγυπτίων τινές των εν Τριπολιτσά, κατέβησαν και οι κατέχοντες την επάνω Χρέπαν έλληνες εις βοήθειαν των συστρατιωτών, και την β’ ώραν μετά μεσημβρίαν άναψεν ο πόλεμος πανταχόθεν.
Οι Έλληνες υπερίσχυσαν, έτρεψαν τους εχθρούς, εσκότωσαν και εζώγρησαν ικανούς, και, εσπέρας γενομένης, οι μεν υπήγαν εις Βαλτέτσι, οι δε επανήλθαν εις Βέρβενα. Την δ’ επαύριον υπήγαν εις Ζαράχωβαν και έκαυσαν τους εκεί μύλους. Άνωθεν των μύλων σώζεται παλαιόν τείχος· εν αυτώ εκλείσθησαν οι Αιγύπτιοι μετά την καταστροφήν των μύλων και αντεμάχοντο. Έτρεξεν εις βοήθειαν αυτών το ιππικόν διά της Πιάνας, και βλέπον ότι οι Έλληνες απεμακρύνθησαν της πεδιάδος, ώρμησε θαρραλεώτερον, αλλ’ επιπεσόντων των περί τον Χατσή- Μιχάλην, ηγουμένου αυτού ξιφήρους, ετράπησαν· εκινδύνευσε δε να συλληφθή και αυτός ο Χατσή-Μιχάλης, πεσόντος του ίππου του, εν ώ εμάχετο. Τραπέντος δε του εχθρικού ιππικού, απεδίωξαν οι Έλληνες τους κατέχοντας το παλαιόν τείχος, εφόνευσαν ικανούς, επήραν 8 τύμπανα, και κυριεύσαντες το τείχος ηύραν εν αυτώ πολλά ζώα και διάφορα πράγματα, εγκαταλειφθέντα υπό των Αιγυπτίων. Εν ώ δε εμάχοντο προς εκείνο το μέρος, εμάχοντο και κατά την Πιάναν και Δαβιάν, όπου ηρίστευσαν επίσης οι Έλληνες, καύσαντες όλους τους μύλους της Δαδιάς και τους απολειφθέντας της Πιάνας. Οι δε φυλάσσοντες αυτούς εκλείσθησαν εντός άλλου παλαιού φρουρίου απέναντι των μύλων της Δαβιάς και δεν έπαθαν ως οι άλλοι, διότι, κλίναντος του ηλίου, ήλθεν είδησις ότι ο Ιβραήμης επανερχόμενος εις Τριπολιτσάν έφθασεν εις Σινάνου 5 ώρας μακράν της Δαβιάς, και επί τη ειδήσει ταύτη έπαυσαν οι Έλληνες πολεμούντες, εξημερώθησαν εις Βέρβενα, και μετέβησαν εις Άγιον Πέτρον ως εις θέσιν οχυρωτέραν, δύο ώρας απέχουσαν των Βερβένων. Την ημέραν δ’ εκείνην, καθ’ ην εφονεύθησαν ικανοί εχθροί, εφονεύθησαν και επληγώθησαν 15 Έλληνες πεζοί και 4 ιππείς. Μεγάλως δε ηρίστευσε το μικρόν ελληνικόν ιππικόν, και θαυμασμού άξιος εδείχθη ο Χατσή-Μιχάλης διά την ευτολμίαν του.
Τόν ύπνο τού δικαίου κοιμόταν η κυβέρνηση τών Κουντουριώτη, Κωλέττη, Μπόταση, Σπηλιωτάκη καί Μαυροκορδάτου, η οποία σχεδίαζε νά δημιουργήσει τακτικό στρατό καί σπαταλούσε χρήματα γιά νά στρατολογήσει στήν Αμερική καί τήν Ευρώπη ξένους μισθοφόρους. Είχε ορίσει καί αρχηγό τού ανύπαρκτου τακτικού στρατού τόν Γάλλο Κάρολο Φαβιέρο. Επίσης έστελνε διαρκώς επιστολές στόν Γέρο τού Μοριά, καλώντας τόν νά πολεμήσει εκ τού συστάδην τόν εχθρό μέχρι τελικής νίκης. Ο Κολοκοτρώνης απαντούσε ότι η κυβέρνηση θά έπρεπε νά ασχολείται μόνο μέ τίς προμήθειες τού στρατεύματος σέ τρόφιμα καί πολεμοφόδια. Εάν οι Έλληνες έχαναν τέσσερεις χιλιάδες στρατό αυτό ισοδυναμούσε μέ τό οριστικό τέλος, ενώ άν ο Ιμπραήμ έχανε ακόμα καί δεκαπέντε χιλιάδες, θά μπορούσε εύκολα νά τούς αναπληρώσει καί νά συνεχίζει νά πολεμά. Στή συνέχεια έστησε στό Άστρος φροντιστήριο γιά τά αναγκαία τού στρατού καί αποφάσισε νά επιτεθεί στούς Τουρκοαιγύπτιους πού βρίσκονταν στή Δαβιά καί είχαν σέ λειτουργία δέκα υδρόμυλους γιά νά αλέθουν τό σιτάρι καί νά προμηθεύουν μέ ψωμί τόν αραβικό στρατό.
Στίς 10 Αυγούστου 1825, ο Κολοκοτρώνης μέ τόν Ζαΐμη κατέλαβαν θέση δίπλα στήν Πιάνα, ο Θεόδωρος Γρίβας μέ τόν Βασίλη Αλωνιστιώτη κύκλωσαν τή Δαβιά ή Νταβιά, ο Νοταράς πήγε στήν Επάνω Χρέπα καί ο Αντώνιος Κολοκοτρώνης μέ τόν Γκολφίνο Πετμεζά καί τόν Δημήτριο Καραμέρο έπιασαν τό Χρυσοβίτσι. Τήν επίθεση στή θέση Καστράκι ή Παλαιόπυργο τής Πιάνας τήν ξεκίνησαν, στίς 12 Αυγούστου 1825, ο Κώστας Αναστόπουλος μέ τόν Γεώργιο Λεχουρίτη καί κατάφεραν νά σκοτώσουν όλους τούς ευρισκομένους εκεί Τούρκους. Ακολούθησαν οι Γενναίος Κολοκοτρώνης, Ανδρέας Κονδάκης, αδελφοί Ζαχαρόπουλοι, Γεώργιος Αγαλλόπουλος, Πέτρος Βαρβιτσιώτης καί οι αδελφοί Νικολόπουλοι, οι οποίοι έφθασαν στά οχυρώματα τών εχθρών στή Δαβιά καί τούς ανάγκασαν νά υποχωρήσουν μέ αταξία. Ο Θεόδωρος Ρηγόπουλος καί ο Κωνσταντίνος Ζαφειρόπουλος αρίστευσαν καί μόνο ο Γρίβας, πού δέχθηκε επίθεση από τον Γάλλο εξωμότη Σουλεϊμάν μπέη, υποχώρησε χωρίς νά ρίξει ούτε μία τουφεκιά, επειδή ήταν δυσαρεστημένος μέ τόν αρχιστράτηγο. Τήν κατάλληλη στιγμή εμφανίστηκε ο γενναίος Χατζημιχάλης Δαλιάνης, ο οποίος μόνο μέ 30 ιππείς έτρεψε σέ φυγή τούς εχθρούς, οι οποίοι δέν είχαν συνηθίσει νά αντιμετωπίζουν εχθρικό ιππικό.
Τελικά, στίς 14 Αυγούστου 1825, οι Έλληνες κατέστρεψαν όλους τούς μύλους καί ενώ ετοίμαζαν καί άλλη επίθεση κατά τών Τουρκοαιγυπτίων είδαν νά καταφθάνουν 2000 ιππείς πού είχε στείλει ο Ιμπραήμ, οι οποίοι όμως δέν είχαν έρθει γιά νά πολεμήσουν αλλά γιά νά παραλάβουν τούς συντρόφους τους καί νά τούς συνοδεύσουν μέχρι τήν Τριπολιτσά. Αυτές οι μάχες καί ιδιαίτερα η μάχη τής Δαβιάς, κόστισαν στόν Ιμπραήμ 500 άνδρες, τέσσερεις σημαίες, εκατοντάδες λογχοφόρα όπλα, είκοσι τύμπανα καί δεκάδες άλογα.
«Τότε αποφάσισα καί παίρνω 200 ανθρώπους διά νά πάω εις τούς μύλους τής Δαβιάς, άφηκα τόν Γενναίον, τόν Λόντο καί τόν Κανέλλον εις τά Βέρβενα καί τούς είπα, ότι: «Εις τόσαις ημέραις θά ιδήτε φωτιαίς, νά έχετε βάρδια καί όσαις φωτιαίς δήτε μέ τόσαις χιλιάδαις είμαι καί νά κάμετε καί σείς φωτιαίς διά νά καταλάβωμε ότι τάς είδατε. Καί αυγήν θά κτυπήσω τούς Τούρκους εις τούς μύλους καί εσείς ολονυκτίς νά πιάσετε τά Τρίκορφα, καί νά εμποδίζετε κάθε βοήθεια οπού θά έλθει από τήν Τριπολιτζά». Επήγα εις τά Δολιανά, επέρασα εις τά Τσιπιανά (Νεστάνη Αρκαδίας) καί τούς είπα: «άν ιδήτε εις τό δείνα βουνό φωτιαίς, νά κινήση εκείνο τό στράτευμα διά νά πιάση τήν Πάνω Χρέπα».
Επήγα εις τήν Αλωνίσταινα, έστειλα πεζοδρόμον εις τόν Ζαΐμην, οπού ήτον εις τά Καλάβρυτα καί τού έγραφα, μιά ώρα αρχήτερα νά έλθη μέ όσους ημπορέσει. Ήλθε μέ 600 ο Ανδρέας Ζαΐμης καί είχα καί 1400 καί εγινήκαμεν 2000. Είχα σκοπόν νά κτυπήσω τούς Μύλους τής Δαβιάς διά νά τούς κόψω ταίς ζωοτροφίαις. Ερώτησα μερικούς Τούρκους, οπού έπιασαν οι Έλληνες, πόσοι ήτον εις τά ταμπούρια τά τούρκικα, καί μέ απεκρίθηκαν ότι ήτον μόνον 800.
Έκαμα τά σημεία (σήματα), καί τά διάφορα στρατεύματα ήλθαν καί έπιασαν τάς θέσεις οπού τούς είχα ειπή, μέ τά χαράματα. Ο Θεοδωράκης Γρίβας εζήτησε τήν θέσιν, οπού ήτον ο Χασάνμπεης, τού έδωσα οδηγούς καί επήγε. Ο Βασίλης Αλωνιστιώτης μέ τούς Αλωνιστιώτας επήγε εις τό πλευρό του, καί τόν Αντώνη τόν Κολοκοτρώνη τόν έστειλα εις τό Χρυσοβίτσι μέ 500 διά νά τούς πέσουν αποπάνω άν δοκιμάσουν οι Τούρκοι νά εβγούν από τά ταμπούρια διά νά υπάγουν εις βοήθειαν τών άλλων Τούρκων, οπού έμελλε νά κτυπήσει ο Κωνσταντίνος Αναστόπουλος, τής αδελφής μου τό παιδί. Εγώ καί ο Ζαΐμης μέ 200 εσταθήκαμεν εις τήν μέσην τής Πιάνας καί τών Αλωνιστιωτών, εμοιρασθήκαμεν εις πέντε θέσεις. Εις τήν Πιάνα είναι ένας παλιόπυργος (καστράκι) καί οι Τούρκοι τόν είχαν φκιάσει ως κάστρο.
Ήτον 130 Τούρκοι, εκείνους είχα ειπή νά βαρέσουν τήν νύκτα ή εις τήν ράχην ή εις τό χωριό, η μιά θέσις από τήν άλλην οπού εβαστούσαμεν ήτον μακριά 10 λεπτά. Ο Κωνσταντής καί ο Λεχουρίτης εκατέβηκαν μέ τά χαράματα εις τό χωριό, τό οποίον ήτον χαλασμένον από τούς Τούρκους επίτηδες, διά νά μή τό πιάσουν οι Έλληνες. Εις τά πρόποδα τού χωριού ήταν δύο λόχοι Τούρκοι, άνοιξε τό τουφέκι εις τήν Πιάνα, ημείς εκινήσαμεν εις βοήθειαν, οι δύο λόχοι, ήλθαν επάνω εις ημάς. Οι Τούρκοι βλέποντας εμάς δέκα καβαλλαραίους ενόμισαν πώς είμεθα πολλοί καί ετράβηξαν. Οι Αλωνιστιώταις ήλθαν από ταίς πλάταις τών Τούρκων, ο Γρίβας δέν εστάθηκε νά πολεμήσει, αφού είδε τόν Σουλεϊμάνπεη.
Ο Αντώνης Κολοκοτρώνης μέ τόν Γκολφίνον Πετιμεζά ερρίχθηκαν νά πιάσουν τό Κεφαλόβρυσο, τούς μύλους, δέν ημπόρεσαν νά περάσουν από τά τούρκικα ταμπούρια. Ο μπαϊρακτάρης (σημαιοφόρος) ο εδικός μου καί τού Ζαΐμη πλησιάζουν εις τάς πτέρυγας τών Τούρκων, ο μπαϊρακτάρης τού Ζαΐμη τούς επρωτοτζάκισε, αφού εσκότωσε τρείς μέ τήν λόγχην τού μπαϊρακιού. Οι Τούρκοι εμβήκαν εις αταξίαν, από τούς δύο λόχους τέσσεροι μόνον εγλύτωσαν, επήραμε δεκάξη ταμπούρλα καί τήν σημαίαν των. Οι Τούρκοι οπού ήτον κλεισμένοι εις τόν Παλιόπυργο (Καστράκι τής Πιάνας) ετζάκισαν καί τούς εσκότωσαν όλους 130.
Τό σώμα τών Βερβένων ήλθε εις τήν προσδιορισμένην θέσιν τών Τρικόρφων. Ήτον αρχηγοί Λόντος, Γιατράκος, Κανέλλος, Γενναίος καί Χατζή Μιχάλης μέ τήν καβαλλαριάν. Είκοσι καβαλλαραίοι, ήτον η πρώτη φορά οπού αρχίσαμεν νά κάμωμεν καβαλλαριάν. Οι Τούρκοι τής Τριπολιτζάς εκίνησαν εις βοήθειαν τών Τούρκων οπού επολεμούσαμεν ημείς, εκτυπήθησαν καί οπισθοδρόμησαν από τήν καβαλλαριάν τήν εδικήν μας. Τότε επρόφθασε καί ο Νοταράς εις τήν Απάνω Χρέπα. Από τήν Τριπολιτζά καί από τήν Σύλιμνα εβγήκαν καί εκτύπησαν τόν Γενναίον εις τά Τρίκορφα, αντίκρυ τής Συλίμνας. Έπειτα από μίαν πεισματώδη μάχην ετράπησαν εις φυγήν. Εσκοτώθηκαν εως 70, επιάσθηκαν εννιά καί τέσσερα ταμπούρλα, τούς επήραν καί ένδεκα ταμπούρια καί τό καστράκι τής Σύλιμνας. Από τόν χαλασμόν των δέν επρόφθασαν νά έμβουν εις τήν Τριπολιτζά.
Ο αρχηγός τών Τουρκών έστειλε 4 καβαλλαραίους διά νά δώσει είδησιν τού Ιμπραΐμη, ο οποίος ευρίσκετο εις τήν Μεσσηνίαν καί ετοιμάζετο νά πάει νά χαλάσει τά Σουλιμοχώρια (Δήμος Δωρίου Τριφυλλίας). Ο Ιμπραΐμης εκίνησε εις βοήθειαν τών αποκλεισμένων Τούρκων εις τήν Δαβιά. Ο Γενναίος δέν είχε πλέον πολεμοφόδια καί ψωμί καί επήγε εις τό Βαλτέτζι καί εγώ εις τό διάσελο τής Αλωνίσταινας. Τήν τρίτη ημέρα διέταξα τόν Γενναίον νά πάρη τό σώμα του καί νά πάει εις τούς Κάτω Μύλους κατά τήν Συλίμνα. Εκεί επήγε, επολέμησε τέσσεραις ώραις καί εκυρίευσε τά οχυρώματα, καίοντας καί τούς μύλους. Εφονεύθησαν υπέρ τούς 50 καί εκυρίευσαν τά ταμπούρια.
Τό άλλο μέρος, εμείς καί ο Αντώνης Κολοκοτρώνης, Γκολφίνος, Γρίβας, Νοταρόπουλο, Τζόκρης, εχαλάσαμεν τούς επιλοίπους μύλους καί τούς εκλείσαμεν εις ένα παλιόκαστρο, εις ένα βράχο οπού ήτον αδύνατον νά ανέβει κανένας. Είχαμεν γνώμη νά τούς κόψωμεν τό νερό καί εις δύο ημέρας νά προσκυνήσουν. Αλλ’ εις αυτήν τήν στιγμήν μάς κάμνει φανό ο Γενναίος, ότι έφθασε ο Ιμπραΐμης, καί ετράβηξε κατά τά Βέρβενα ο Γενναίος. Ήλθαν 2000 καβαλλαραίοι, επήραν τούς Τούρκους τούς κλεισμένους, καί τά στρατεύματα τούς επήγαιναν πολεμώντας από τά πισινά.
Επήγαμεν, αναχωρήσαμεν διά τά Βέρβενα, καί τό Νοταρόπουλο καί ο Τζόκρης έμειναν εις τά Τσιπιανά (Νεστάνη Αρκαδίας). Εις τόν κάμπον τής Ταβιάς (Δαβιάς) εχαλάσαμεν οκτώ ή εννιά μύλους, από εκεί άλεθαν καί επήγαιναν εις τήν Τριπολιτζά. Τακτικοί Τούρκοι εχάθηκαν εις τρείς ημέρας καί εις τάς διαφόρους θέσεις 500, ταμπούρλα είκοσι, πολλά μουσκέτα, σημαίες τέσσερεις, άλογα, αξιωματικοί πολλοί. Ημείς επολεμούσαμεν εκεί, αλλά εις όλα τά μέρη, εις όλας τάς επαρχίας εκτυπούντο οι Τούρκοι καί δέν έλειπε ημέρα οπού νά μή σκοτώνονται Τούρκοι. (Κάθε ημέρα οι Έλληνες μέ τόν κλεφτοπόλεμο κτυπούσαν απομονωμένους Τουρκοαιγύπτιους.)»
Απομνημονεύματα Κολοκοτρώνη
Οἱ Φοβερές Σημαῖες, ξεδιπλωθεῖτε στόν Ἀέρα! ΓΑΛΑΝΟΛΕΥΚΟ blog 